จักรพรรดิแฟร์ดีนันด์ที่ 1 แห่งออสเตรีย (พระนามเต็ม: แฟร์ดีนันด์ คาร์ล เลโอโปลด์ โยเซฟ ฟรันซ์ มาร์เซอลิน, ภาษาอังกฤษ: Ferdinand Karl Leopold Joseph Franz Marcelin von Habsburg-Lorraine) ทรงเป็นจักรพรรดิแห่งออสเตรียองค์ที่ 2 แห่งจักรวรรดิออสเตรีย ต่อจากจักรพรรดิฟรันซ์ที่ 1ผู้เป็นพระราชบิดา และทรงเป็นกษัตริย์แห่งฮังการีอีกด้วย พระองค์ทรงสละราชสมบัติให้กับจักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟ ผู้เป็นพระราชนัดดา หลังจากมีการประท้วงการครองราชย์ที่ไร้ประสิทธิภาพของพระองค์
จักรพรรดิแฟร์ดีนันด์เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2336 เป็นพระราชโอรสองค์โตในจักรพรรดิฟรันซ์ที่ 2 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ กับ เจ้าหญิงมาเรีย เทเรซ่าแห่งทู ซิชิลีส์ เมื่อพระองค์ทรงสืบราชสมบัติต่อจากพระราชบิดาเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2378 ซึ่งขณะนั้น พระองค์มีพระชนมายุ 42 พรรษา ทำให้เกิดปัญหาใหญ่สำหรับองคมนตรี และพระบรมวงศานุวงศ์ออสเตรียหลายพระองค์ เพราะเนื่องจากพระองค์มีพระวรกายไม่แข็งแรง อีกทั้งพระองค์ทรงเป็นโรคลมบ้าหมู และสมองไม่กระเตื้อง ทำให้พระองค์ทรงอ่านไม่ค่อยออก เขียนไม่ค่อยได้ หรือที่เรียกว่า โรคดิสเล็กเซีย (Dyslexia) ในสมุดบันทึกส่วนพระองค์ที่พระองค์ทรงเขียนเป็นประจำทุกวัน ก็ยังต้องมีข้าราชบริพารและราชเลขานุการมาช่วยในการทรงพระอักษรด้วย นอกจากนี้ ในรัชกาลของพระองค์ยังมีการก่ออาชญากรรมมาก อีกทั้งพระองค์ทรงไม่สามารถช่วยเหลือสังคมและพระราชกรณียกิจต่างๆ อย่างที่องค์พระประมุขทรงทำเป็นพระราชกรณียกิจได้ ดังนั้น พระบรมวงศานุวงศ์ออสเตรีย อาร์ชดยุกและอาร์ชดัชเชสทั้งหลายจึงทรงคิดที่จะร่วมมือกันโค่นอำนาจพระองค์ และมองพระราชบัลลังก์ให้แก่ผู้ที่เหมาะสมในการครองราชย์อย่างมีประสิทธิภาพ
สำหรับจักรพรรดิเอง พระองค์กลับไม่ทรงประกาศแก่ประชาชนว่าพระองค์ไม่สามารถปกครองจักรวรรดินี้ได้ สภาองคมนตรี รวมทั้งเจ้าชายคลีเมนส์ เว็นเซิล แห่งเม็ทเตอร์นิช สมุหนายกแห่งออสเตรีย มีการประชุมเกี่ยวกับการครองราชย์ที่ไร้ประสิทธิภาพของพระองค์ ส่งผลให้มีการปฏิวัติการปกครองในออสเตรียในพ.ศ. 2391 โดยมีการประท้วงและตำหนิการปกครองของพระองค์จากประชาชนชาวออสเตรีย พระองค์ทรงขอคำแนะนำจากเจ้าชายเม็ทเตอร์นิชและเจ้าชายเฟลิกซ์แห่งชวาร์เซนเบิร์ก นายกรัฐมนตรี ทั้งสองแนะนำให้พระองค์สละราชสมบัติเพื่อรักษาสมดุลของราชบัลลังก์และพระราชวงศ์อิมพีเรียล
พระองค์จึงทรงสละราชสมบัติให้กับพระราชอนุชาของพระองค์ อาร์ชดยุกฟรันซ์ คาร์ล แต่อาร์ชดยุกฟรันซ์ คาร์ลทรงสละตำแหน่งให้กับพระโอรสของพระองค์ อาร์ชดยุกฟรันซ์ โยเซฟ เพื่อให้พระโอรสของพระองค์ได้ขึ้นครองราชย์ โดยอาร์ชดยุกฟรันซ์ โยเซฟได้เป็นจักรพรรดิแห่งออสเตรียต่อจากจักรพรรดิแฟร์ดีนันด์ โดยทรงครองราชย์นานที่สุดเป็นอันดับ 2 ในยุโรป คือ 68 ปี
หลังจากที่พระองค์ทรงสละราชสมบัติแล้ว พระองค์และพระชายาทรงประทับอยู่ที่ปราสาทปราก (Prague Castle) ในโบฮีเมีย (ปัจจุบันคือ รัฐโบฮีเมีย สาธารณรัฐเช็ก) พระองค์ทรงประทับอยู่ที่นั่นจนถึงช่วงสุดท้ายของพระชนม์ชีพ โดยพระองค์ได้รับสมญาพระนามจากชาวโบฮีเมียว่า Ferdinand V, the Good (Ferdinand Dobrotiv?) และจากชาวออสเตรียว่า Ferdinand der G?tige (Ferdinand the Benign) แปลเป็นภาษาไทยได้ว่า แฟร์ดีนันด์ผู้ใจดี เพราะหลังจากพระองค์ทรงสละราชสมบัติแล้ว พระองค์มีพระทัยดี ชอบช่วยเหลือประชาชนและทรงเป็นมิตรภาพต่อพสกนิกรด้วย
จักรพรรดิแฟร์ดีนันด์เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2418 รวมพระชนมพรรษาได้ 82 พรรษา พระศพของพระองค์ถูกฝังไว้ที่วิหารฮับส์บูร์ก กรุงเวียนนา
ภาษาอังกฤษ: By the grace of God, Ferdinand Karl Leopold Joseph Franz Marcelin von Habsburg-Lorraine, Ferdinand the First, Emperor of Austria; Apostolic King of Hungary, Bohemia, Jerusalem, Dalmatia, Croatia, Slovenia, Galicia and Lodomeria; Archduke of Austria; Duke of Lorraine, Salzburg, W?rzburg, Franconia, Styria, Carinthia and Carniola; Grand Duke of Cracow; Grand Prince of Transylvania; Margrave of Moravia; Duke of Sandomir, Masovia, Lublin, Upper and Lower Silesia, Auschwitz and Zator, Teschen and Friule; Prince of Berchtesgaden and Mergentheim; Princely Count of Habsburg, Gorizia and Gradisca and of the Tyrol; and Margrave of Upper and Lower Lusatia and in Istria".
ภาษาไทย: ด้วยอำนาจแห่งพระผู้เป็นเจ้า แฟร์ดีนันด์ คาร์ล เลโอโปลด์ โยเซฟ ฟรันซ์ มาร์เซอลิน, แฟร์ดีนันด์ที่ 1 จักรพรรดิแห่งออสเตรีย กษัตริย์แห่งฮังการี ผู้ทรงเปรียบเสมือนอัครสาวกเบื้องขวาแห่งองค์พระผู้เป็นเจ้า กษัตริย์แห่งโบฮีเมีย เยรูซาเลม ดาลมาเทีย โครเอเชีย สโลวีเนีย กาลิเซีย และโลโดมีเรีย อาร์ชดยุกแห่งออสเตรีย ดยุกแห่งลอร์เรน ซาล์สบูร์ก วืร์ซบูร์ก ฟรานโซเนีย สตีเรีย คารินเธีย และคาร์นิโอล่า แกรนด์ดยุกแห่งคราโคว์ แกรนด์พรินซ์แห่งทรานซิลวาเนีย มาร์เกรฟแห่งโมราเวีย ดยุกแห่งซานโดเมียร์ โมซาเวีย ลูบลิน อัปเปอร์และโลเวอร์ซิลิเซีย ออชวิตส์ และเซเตอร์ เทสเชน และฟริวลี เจ้าชายแห่งเบิร์ชเท็สกาเดน และเมอร์เจ็นเธิม เคานต์แห่งฮับส์บูร์ก การิเซีย กราดิสก้า และทีรอล มาร์เกรฟแห่งอัปเปอร์ และโลเวอร์ ลูซาเทีย และอิสเตรีย
พระราชบิดาและพระราชมารดาของพระองค์เป็นพระญาติกัน และจะเห็นว่าพระปัยกาและพระปัยยิกา ทั้งฝ่ายพระชนกและฝ่ายพระชนนี ก็เป็นพระองค์เดียวกันอีกด้วย
อัลเบรชท์ที่ 1 ? ลาสโลที่ 5 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 1 ? มักซีมีเลียนที่ 1 ? รูดอล์ฟที่ 1 ? มัททีอัสที่ 2 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 2 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 3 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 4 ? เลโอโปลด์ที่ 1 ? โยเซฟที่ 1 ? คาร์ลที่ 3มาเรีย เทเรซ่า ? โยเซฟที่ 2 ? เลโอโปลด์ที่ 2 ? ฟรันซ์ที่ 1 ? แฟร์ดีนันด์ที่ 5 ? ฟรันซ์ โยเซฟที่ 1 ? คาร์ลที่ 4
อ่านบทความฉบับสมบูรณ์ได้ที่ http://th.wikipedia.org/wiki/จักรพรรดิแฟร์ดีนันด์ที่_1_แห่งออสเตรีย